Ubezpieczenie ma nas zabezpieczać przed stratami wynikającymi z nieprzewidzianych zdarzeń. Czasami chodzi o to, abyśmy uzyskali środki pozwalające zrekompensować straty lub podjąć odpowiednie działania (np. płatne leczenie), czasami chodzi o możliwość odtworzenia utraconych składników majątku. W jednym i drugim przypadku rola ubezpieczenia jest niezwykle ważna, ponieważ gwarantuje finansową stabilność. Lecz trzeba pamiętać, że są sytuacje, które mogą spowodować, iż firma ubezpieczeniowa odmówi wypłaty środków. Sytuacje takie zależą od wielu czynników, w tym od rodzaju ubezpieczenia. W tym artykule postaraliśmy się zebrać najbardziej typowe czynniki wyłączające odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkody.
Zacznijmy od rzeczy chyba najbardziej oczywistej – brak ważności polisy ubezpieczeniowej. Jeśli nie płacisz składek lub nie przedłużasz polisy, ubezpieczyciel odmówi wypłaty świadczenia. To raczej nie jest zaskakująca informacja, jednak istotna, ponieważ w przypadku wielu rutynowo odnawianych ubezpieczeń, np. AC na samochód, zdarza się nam przeoczyć daty.
Druga sytuacja, która często rodzi problemy z wypłatą ubezpieczenia, to brak zgodności informacji. Jeśli przedstawisz nieprawdziwe informacje na temat ubezpieczonego, przedmiotu ubezpieczenia lub przeinaczysz inne dane, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty świadczenia. Z tego względu podpisując polisę koniecznie sprawdź, czy zawarte w niej informacje są poprawne, zgodne ze stanem rzeczywistym. Nie pomijaj nawet detali, które wydają ci się nieistotne, ponieważ zawsze mogą w przyszłości stać się punktem wyjście do podważania twoich roszczeń wobec ubezpieczyciela.
Bardzo często przyczyną niewypłacenia odszkodowania jest niezgodność z warunkami umowy. Jeśli naruszyłeś warunki umowy, np. jeśli nie zgłosisz szkody w terminie lub dokonasz nieprawidłowych modyfikacji przedmiotu ubezpieczenia, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty świadczenia. Tutaj istotne są dwie sprawy: po pierwsze dokładnie zapoznaj się z OWU (Ogólne Warunki Ubezpieczenia, czyli dokument określający wszystkie aspekty obowiązywania polisy) oraz dostosowuj do nich swoje decyzje i zachowania. Jeśli czujesz, że polisa cię ogranicza, to zapytaj ubezpieczyciela, czy jest możliwość rozszerzenia jej tak, aby pokrywała też przypadki, które powodują wykluczenia.
Za uszczegółowienie poprzedniego punktu można uznać nieodpowiednie zachowanie ubezpieczonego. Ubezpieczyciel nie będzie zbyt chętny do pokrywania strat, jeśli przyczyną ich powstania było twoje zachowanie, bo np. prowadziłeś pod wpływem alkoholu, używałeś wyeksploatowanych opon lub nie zamykałeś domu na klucz i cię okradziono.
W tym miejscu należy wspomnieć o wyłączeniach z ubezpieczenia. Praktycznie każda polisa posiada tzw. wyłączenia, czyli warunki, które powodują zniesienie zobowiązań ubezpieczyciela. Są to już wspomniane rzeczy, ale też inne aspekty, jak np. zatajenie stanu zdrowia przy ubezpieczeniu na życie lub szkody wywołane działaniami wojennymi w przypadku ubezpieczeń majątkowych.
Ubezpieczyciele są również wyczuleni na wyłudzenia, więc raczej nie zobaczysz pieniędzy w sytuacji, gdy szkoda została wywołana celowo. Niestety to praktyka dosyć często występująca wśród kierowców.
Często problemem przy dochodzeniu wypłaty odszkodowania jest brak dostatecznych dowodów. Z tego względu należy zadbać o to, aby takie dowody posiadać. Przykładowo – w przypadku kolizji należy wykonać zdjęcia miejsca wypadku oraz pojazdów. Jeśli sytuacja wzbudza wątpliwości i uczestnicy nie zgadzają się co do przebiegu wydarzeń, najlepiej wezwać policję.
Warto jednak pamiętać, że każdy przypadek jest indywidualny. Zawsze należy dokładnie przeczytać umowę ubezpieczenia i skonsultować się z przedstawicielem ubezpieczyciela, aby uzyskać wyczerpujące informacje na temat warunków wypłaty świadczeń. Ogólnie najlepiej kierować się zasadą, iż polisa nie pokryje szkód wynikłych z zaniedbań, złej woli oraz bezmyślności. Obowiązuje też prosta zasada, że im droższe ubezpieczenie, tym więcej przyczyn powstania szkód pokrywa. O tym należy pamiętać, czy to wykupując AC, czy polisę na życie – niska cena może cieszyć do momentu, gdy będzie trzeba wystąpić o wypłatę odszkodowania, bo wtedy okaże się, iż żadne nam nie przysługuje.